Dlaczego biblioteki mają się rozwijać jako miejsca edukacji dorosłych? Pojawia się wiele argumentów i odniesień związanych z historyczną i kulturotwórczą rolą biblioteki, potrzebami i wyzwaniami stojącymi za ideą uczenia się przez całe życie, szczególną rolą bibliotek w społecznościach lokalnych. Nawiązując do toczących się debat nad przyszłością bibliotek, skupiamy się na łączącym je wymiarze – społecznej odpowiedzialności. Odpowiedzialność spoczywająca na bibliotekach wynika z zasobów, którymi dysponują – tych materialnych i niematerialnych, oraz wyzwań, przed którymi stoją społeczności: od tych mikrolokalnych po społeczność globalną.W wielomiesięcznej, międzynarodowej podróży, jaką jest projekt DIDEL, poznaliśmy miejsca, instytucje i ludzi, którzy tak jak my poszukują odpowiedzi na pytania o drogi rozwoju współczesnych bibliotek. Szukaliśmy kluczy do zrozumienia tego, co może oznaczać wielokulturowość, innowacja społeczna i kreatywność (obszary, którymi zajmujemy sie w projekcie DIDEL) w powiązaniu z rolą, jaką powinny odgrywać biblioteki w lokalnych społecznościach. Najbardziej podstawowe refleksje zaczynają się, jeszcze zanim zadamy sobie pytania o wielokulturowość, innowację społeczną czy kreatywność. Zawarte w projekcie założenia, odbyte podróże, rozmowy, badania ukierunkowały nasz tok myślenia o rozwoju bibliotek w stronę ich inkluzyjnej (włączającej) i wspólnototwórczej roli.
Proponowany model WIK opiera się trzech projektowych obszarach tematycznych projektu DIDEL: WIK, czyli (W - wielokulturowość, I - innowacje społeczne, K - kreatywność.). W naszym projekcie posługiwaliśmy się angielskim terminem MIC (M - multiculturalism, I - social innovations, C - creativity). Fundamentem rozwoju biblioteki w modelu WIK są wartości, spośród których wskazujemy dziewięć kluczowych: godność, sprawczość, wrażliwość, otwartość, różnorodność, odpowiedzialność, dialog, współpraca, wspólnota. Czerpiąc z prac badacza komunikacji międzykulturowej Miltona Bennetta, wyróżniliśmy cztery fazy funkcjonowania grup w społeczności lokalnej: fazę negacji, fazę obrony, fazę akceptacji i fazę integracji. Celem działań biblioteki w Modelu MIC jest osiągnięcie i utrzymanie fazy integracji określonej grupy/grup w społeczności lokalnej. Opisane w Modelu „małe kroki” i „modelowe praktyki”, odnoszące się do poszczególnych obszarów i wartości mogą stanowić inspirację do konkretnych działań lub całych strategii rozwojowych realizowanych przez biblioteki i ich otoczenie.
Biblioteka rozwijająca się w oparciu o Model MIC ma w założeniu rozwijać się w każdym z tych obszarów, niemniej rozwój ten może następować z różną intensywnością w każdym z nich. Z modelu mogą też korzystać biblioteki zainteresowane wybranym przez siebie obszarem, może on też być źródłem inspiracji dla osób pracujących lub chcących pracować z konkretnymi grupami społecznymi (np. młodzieżą, osobami starszymi, migrantami, więźniami, osobami bezdomnymi).
Gorąco zachęcamy do lektury i korzystania!
Pobierz model w wersji polskiej
Pobierz tutorial do modelu (w j. angielskim):
